(1e termijn)
Dit zijn de laatste algemene beschouwingen vóórdat de inwoners van onze gemeente een nieuwe raad kiezen. Het college wil niet al te zeer over zijn graf heen regeren, maar tegelijkertijd wel een prudent en solide financieel beleid voeren. Uit de onlangs gepresenteerde Rijksbegroting wordt duidelijk dat de gemeente Doetinchem daarnaast voor aanvullende bezuinigingen staat. Dat vraagt om nieuwe en veelal moeilijke keuzes voor 2015 en daarna. Daar wordt inmiddels al op voorgesorteerd. Voor GroenLinks een goed moment om nu de balans op te maken van de laatste vier jaar.
Financieel gezien is Doetinchem nog steeds een redelijk sterke gemeente in de Achterhoek, maar is het weerstandsvermogen toegenomen? Zijn onze risico’s goed in beeld? En zijn we voorbereid op alles wat in de komende jaren op ons af gaat komen, waaronder de drie grote decentralisaties? We zijn al € 50 M kwijtgeraakt aan de grote plannen in bouw en wegen.
GroenLinks is een optimistische partij. Het glas in Doetinchem is vaak zelfs méér dan halfvol. Tegen de stroom in lukt het, om op essentiële vlakken binnen de samenleving belangrijke slagen te maken. Ten gunste van de huidige inwoners en toekomstige generaties. Maar op sociaal gebied, op het gebied van groen en duurzaamheid en op het gebied van nieuwe verhoudingen tussen overheid en samenleving, wil het nog niet zo lukken.
En natuurlijk kan dat beter. GroenLinks heeft daarvoor ook voldoende ideeën, die u straks in ons verkiezingsprogramma zult aantreffen. Ideeën om de Doetinchemse samenleving nog meer bij elkaar te brengen, mensen kansen en mogelijkheden te geven, waarbij er geen mensen buiten de boot vallen; om Doetinchem groener, socialer en prettiger te maken: Groen moet je doen en sociaal is normaal!

De inwoners wachten overigens niet op de politiek en beginnen zelf met het anders te doen.
Dat wil niet zeggen dat ze van de politiek niets meer verwachten. Integendeel: dat schept voor de overheid talloze verplichtingen: betrouwbaar en voorspelbaar zijn, niet bezuinigen, maar ondersteunen, actieve aanpak van armoede, werkloosheid en ongelijkheid, fiscale hervorming die aan het concurrentienadeel van eerlijke, gezonde en schone producten een einde maakt, actieve ruimtelijke ordening die burgers letterlijk en figuurlijk de ruimte geeft. Kortom: een agenda die inspireert!

Doetinchemse Keuze
Burgerkracht en burgerinitiatief als meetpunt voor de Doetinchemse keuze.
Voor GroenLinks is de inwoner het uitgangspunt bij het beoordelen van de Doetinchemse keuze. Zie de burger niet als de eigenaar van het probleem maar als de eigenaar van de oplossing. De gemeente verwacht veel van burgers, maar de burgers ook van de gemeente. Burgers willen onder meer waardering voor wat ze doen, hebben een broertje dood aan controle en bureaucratie en willen niet dat hun initiatieven door instellingen worden overgenomen. Zeggen dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen werkt contraproductief. Mensen trappen daar niet in, ze gaan dan juist in de rem hangen. We moeten dus aangeven wat we (nog) wel doen. Dat nodigt uit tot wederkerigheid. Het koppelen van wederkerigheid aan bezuinigingen gaat niet werken.
In bovenstaand perspectief beoordelen wij de zgn. Doetinchemse keuze t.a.v. sociaal domein.
Buurtcoach:
Op zich is GroenLinks het eens met het door ontwikkelen van het concept buurtcoach. Voorwaarde daarbij is dat de professionaliteit van de buurtcoach gewaarborgd wordt en de kennis van inkomensvoorzieningen en zorgaanpak dicht bij zich heeft. Laten de wettelijke voorschriften ruimte voor die professionele ruimte (denk aan de WWB)? Dat betekent dat er ruimte moet zijn voor de professionele afweging. De gemeente heeft de regierol, maar regelt het niet, is opdrachtgever met budget. Uitvoering en resultaatsmeting/controle moeten in verschillende handen blijven. Een professional in dienst van de gemeente is monddood.

Wijkregie en wijkbedrijf:
Dit klinkt op zich niet verkeerd maar is nog erg mager. De rol van de wijkregisseur is niet duidelijk ten opzichte van de buurtcoach. Datzelfde geldt voor het wijkbedrijf. We zien wel mogelijkheden, maar vinden die nog onvoldoende uitgewerkt. De wijkregisseur valt wat ons betreft wel direct onder de gemeentelijke regie; het wijkbedrijf zou ook kunnen werken vanuit een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie.
Financiering.
Ons uitgangspunt is op de eerste plaats dat mensen ten gevolge van deze operatie niet uit de boot vallen. Als dat kan binnen de financiële kaders dan is dat uitstekend, maar wij geloven er niet in dat per 1-1-2015 de situatie al optimaal is ingeregeld. Als het financiële kader leidend wordt zijn we de mensen die we nodig hebben al kwijt voor we aan de slag kunnen. Voor wat GL betreft moet de 0e en 1e lijn zoveel mogelijk ontzien worden in de bezuinigingen. Als je daar de slagen maakt, heb je minder specialistische zorg nodig. Het besluit om nu alvast IJsselkring per 1/1/2015 op te heffen is voor ons het paard achter de wagen spannen. Ijsselkring is niet heilig voor GroenLinks, maar per 1/1 /2015 opheffen is een totaal verkeerd signaal. Het gaat dan weer eerst om de centen. Hoe goed bedoeld ook, maar om nu al € 180.000 beschikbaar te stellen voor omscholing betekent dat je al kiest voor bezuiniging. Overigens zijn financiën een sterk argument om te kiezen voor een uitvoeringsorganisatie buiten de gemeentelijke kaders. Een organisatie binnen de gemeentelijke overheid kost gauw 25% meer, zie bv het rijks schoonmaakbedrijf wat minister Blok wil beginnen
Verder nog een advies: wat ons betreft dragen de sterkere schouders de zwaardere lasten in de vorm van een inkomensafhankelijke bijdrage
Andere toegang.
Op zich klinkt dit logisch, maar we hechten er aan dat er een goede verbinding is tussen de professionals van het zorgplein en Werk en Inkomen en de buurtcoaches. Of dit allemaal in een organisatie kan is de vraag maar wel nastrevenswaardig. Voor de inwoners van Doetinchem moet helder zijn dat wie je ook helpt dat dezelfde aanpak geldt.
Externe partijen
Wat ons betreft kan deze aanpak steviger, ook in regionaal verband. Schets op korte termijn welke budgetten je beschikbaar hebt en daag de externe partijen zeker in de 2e en 3e lijnszorg uit met passende arrangementen te komen. Dan zullen ze hun hokjes moeten verlaten, anders missen ze de boot.
Drie laatste opmerkingen:
a. Registratiesysteem ja of nee en de relatie met de privacywetgeving. Daarover lezen we maar weinig, maar dit zou wel een bottleneck kunnen worden. Lijkt ons een apart aandachtspunt.
b. Waar leggen we de grens als de landelijke politiek niet tot afspraken komt dit jaar. De wethouder spreekt de raad aan op zijn verantwoordelijkheid, maar waar blijft de verantwoordelijkheid van de rijksoverheid? Niet alleen over het geld, maar juist over wat naar de gemeenten toekomt om adequate ondersteuning te verlenen aan onze burgers! En daarmee komen we terug bij onze eerste opmerking: als de bezuinigingen de leidraad worden gaat deze mammoetoperatie faliekant mislukken.
c. Wij willen graag financiële modellen en doorrekeningen zien waarop het college zijn keuzes wil baseren bij de bespreking in december. Het is nu nog veel luchtfietserij.


Grondexploitatie (A18 bedrijvenpark)
De miljardenverliezen op grondaankopen door gemeenten lopen de komende jaren verder op. Na de raadsverkiezingen in maart 2014 rollen nieuwe lijken uit de kast. Dat verwacht de stichting Nederland Boven Water (NLBW), een denktank van tientallen wetenschappers en vastgoeddeskundigen. Dat lijk uit de kast gevoel bekruipt GroenLinks bij het verhaal van de grondexploitatie van bedrijvenpark A 18. De verliezen lopen op en we gaan nog steeds door met luchtfietsen. Het college en de coalitie geloven nog steeds in sprookjes, zelfs nu ook de Rabobank een oplichter blijkt.
Onze wethouder en de wethouders van financiën in de 4 gemeenten die het bedrijvenpark ontwikkelen stellen de afschrijvingen op de grondposities uit. Zodra de verkiezingen achter de rug zijn, zal blijken dat maatregelen nodig zijn en onze burgers krijgen de financiële gevolgen gepresenteerd.
Bij  GroenLinks ontstaat het beeld van een 'ruimtelijke plofkip'. En omdat zo’n plofkip alleen maar meer lust gaan we nu de potten van de provincie aanspreken zonder te weten of het ooit een verteerbaar verhaal wordt.  Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse zaken) liet in juni  weten dat boekhoudkundige trucs niet zijn toegestaan. Verliezen moeten direct worden genomen, stelt de bewindsman. We missen dat gevoel van urgentie in deze grex.
Helaas is wethouder Kroon niet in staat gebleken de boodschap van de raad van eind mei goed over te brengen in de stuurgroep bedrijvenpark A 18. Hij heeft bestuurlijk gezien binnen de lijnen geopereerd, maar is politiek gezien tekort geschoten. Anders is het niet te verklaren dat de andere gemeenten zulke zware woorden gebruikten als “bom onder de samenwerking” en “opzeggen van vertrouwen”. Eindelijk lijkt de importantie van de grexproblematiek ook door de stuurgroep onderkend te worden, want nu kan er wel een plaatje komen waarbij EBT en RBT integraal worden gewogen en afwaardering bespreekbaar wordt. Helaas wel pas na de verkiezingen, zodat de burger nog steeds niet weet waar hij aan toe is.

Enkele aandachtspunten, die nog resteren:
De gemeenteraad in regio: nieuwe vormen van betrokkenheid
Regionale samenwerking is, zo heeft het verleden bewezen, te vaak een feestje van bestuurders. Als regionale samenwerking  alleen maar van bestuurders en ondernemers is, is het gedoemd te mislukken. De noodzaak van meer democratische betrokkenheid en legitimatie met de decentralisatie van taken in het sociale domein van Rijk naar gemeenten wordt alleen maar groter. ‘Wie krijgt straks wel en wie niet een rollator en waarom niet? Als gemeenteraad kom je met die vraag straks niet meer zo gemakkelijk weg.’
De gemeenteraad kan daarom geen genoegen nemen met de constatering dat er een goede discussie in de raad is gevoerd. De raad dient zich opstellen als de hoeder van de lokale democratie en dus daarom nieuwe vormen van betrokkenheid organiseren. Er is meer lef voor aanvullende vormen van democratie nodig

De krimp
Wethouder Kroon stelt dat de bevolkingskrimp in de Achterhoek  positiefkan  uitpakken voor het winkelcentrum in Doetinchem. Kroon stelt dat de krimp tot gevolg zal hebben dat winkels in omliggende dorpen zullen verdwijnen. Het wegvallen van die detailhandel  zou juist voor de Doetinchemse winkelstad een kans zijn. Het is een harde uitspraak, die echter ook duidelijk maakt dat we in de regio dit samen moeten oppakken. Ieder voor zich helpt ons niet verder.

Parkeren niet langer de melkkoe van gemeenten
Jarenlang konden we via parkeerbelastingen de eigen inkomsten flink omhoog krikken. Maar die vlieger gaat niet meer op. Daarin staan we niet alleen.  Was het dan toch een gelukkig voorgesternte dat de raad niet de parkeergarage van Saturn wilde kopen?

Rest mij nog de amendementen en de moties.
Wij hebben een amendement in voorbereiding om in ieder geval voor 2014 een budget vrij te maken voor educatie voor jeugd op het gebied van natuur en milieu. In groen en duurzaam dient vanaf jongs af aan geïnvesteerd te worden. De  eerdere bezuinigingen op dit gebied zijn ons een doorn in het oog. Dekking vinden we in de bespringen op de afvalstoffenheffing.
We willen meewerken aan een eenmalige extra investering in de woningbouw in La Libertad, zoals door DOS gevraagd. Dan kunnen we invulling geven aan de ambitie dat we een structurele voorziening achterlaten en ons opnieuw oriënteren op onze rol tav ontwikkelingssamenwerking.
 Als laatste hebben we een motie opgesteld over de schaliegasvrije gemeente. Het college heeft ons net meegedeeld met ons diezelfde mening toegedaan te zijn; maar de raad moet zich uitspreken anders is het geen besluit.
Graag ontwikkelen we deze amendementen en moties in samenwerking met andere partijen.