Inhoud: deze weken draait het om geld, herijking subsidiebeleid, bezuinigingen, De Gruitpoort, Veemarkt.
Deze weken draait het om geld
Zoals aan het eind van het vorig jaar al is aangekondigd, is nu de discussie losgebarsten over de bezuinigingen van ruim 3 miljoen per jaar, die in Doetinchem nodig zijn.
Nog voor dat de bezuinigingsvoorstellen met de raadsleden waren doorgesproken zijn sportclubs en andere instellingen in het geweer gekomen tegen de kortingen op hun subsidie van de gemeente.
Twee zaken maken de discussie erg verwarrend.
Ten eerste heeft het college ons verzoek afgewezen om met de raad eerst over de hoofdlijn van de bezuinigingen te praten. Er ligt nu een lijst met voorstellen, waarbij sommigen op bepaalde subsidies ingaan en anderen op de politieke keuzes op hoofdlijnen.
Ten tweede is tegelijkertijd een discussie gestart over een ander beleid bij de subsidies (her-ijking). Deze wordt zoveel mogelijk los van de bezuinigingen gevoerd en dat gaat natuurlijk niet.
Herijking subsidiebeleid
Het gaat hierbij om allerlei instellingen en verenigingen, die in Doetinchem actief zijn, zoals:
Cultuur: bibliotheek, schouwburg, muziekschool, kunstuitleen, toneelverenigingen, Staringinstituut, Stadsmuseum, creatief centrum de Gruitpoort, evenementen.
Sport: amateurclubs, professionele sport, zwembad
Toerisme: stadsfeest, VVV, manifestaties
Maatschappelijke zorg: maatschappelijk werk, ouderenzorg, jeugdhulpverlening, verslavingszorg, sociaal raadslieden, vluchtelingenwerk
Sociaal cultureel werk: buurthuizen, opbouwwerk
Kinderopvang: peuterspeelzalen, Okido
Er worden drie doelstellingen genoemd voor het geven van subsidie:
- Zorg voor een maatschappelijk vangnet aan hulp
- Deelnemen aan het maatschappelijk leven stimuleren
- Ontplooiing, vorming en zinvolle vrijetijdsbesteding.
En dan worden er uitgangspunten geformuleerd voor de betaalbaarheid van de voorzieningen, de bereikbaarheid, speciale aandachtsgroepen, de kwaliteit en de manier waarop de subsidie wordt verstrekt.
Er staan hele goede dingen in de beschrijving van het beleid. De uitgangspunten zijn goed. We hebben nog een aantal aanscherpingen ingebracht, die vrijwel allemaal zijn overgenomen. Zo wordt de mogelijkheid van een stadspas in de nota opgenomen. Hierover schreven we eerder een notitie. Bij de bereikbaarheid van voorzieningen hebben we voorgesteld om "binnen een redelijke termijn" toe te voegen. Als voorzieningen wel voor iedereen toegankelijk zijn, maar er zijn lange wachtlijsten, dan schiet je nog niet veel op. Het college denkt hier nog over na. We hebben verder nog gesteld dat de culturele voorzieningen meer betrokken moeten zijn bij het onderwijs. Zo zouden alle basisschoolleerlingen via de muziekschool AMV, algemene muzikale vorming, moeten krijgen.
Natuurlijk zijn de uitgangspunten mooie woorden en komt het aan op de daden. Toch kunnen we ernaar verwijzen.
De andere partijen, behalve misschien het CDA, konden zich ook goed vinden in de uitgangspunten. De VVD stelde voor een extra doel toe te voegen: het creëren van een "wij-gevoel". Een opmerkelijk geluid van de liberalen.
De inbreng van het CDA was echter nog opmerkelijker. In ongeveer 5 minuten werd de hele nota van het eigen college ondersteboven geschoffeld. Praten over herijking (politieke keuzes) moet niet het uitgangspunt zijn. Eerst moet met de instellingen (het veld) gepraat worden. We moeten meer naar de mensen luisteren, meer ruimte voor particulier initiatief, de overheid moet terugtreden en een moderne partner zijn. De door ambtenaren geschreven herijking leidt tot een verhardende relatie met het veld aldus het CDA. Het hele beleid van het CDA begint te lijken op de kreet waar we het eerder over hadden: Samen komen we er wel.
Hoe de terugtredende overheid de verdeling van het geld aan al die verschillende instellingen wil overlaten en wat dan nog de taak van de politiek is, dat is geheel onduidelijk.
De instellingen krijgen nog alle gelegenheid om hun mening over de nota te geven.
Volgens de voorstellen moet er op welzijn 1,4 miljoen worden ingeleverd. De bezuinigingen wil het college op 29 januari in de raad vaststellen en los daarvan met de betrokkenen over de herijking gaan praten. Dat wordt niks.
Insprekers
De commissievergadering waar de herijking aan de orde was, werd zeer druk bezocht door mensen van allerlei verenigingen en instellingen. De insprekers hebben geleerd dat je er niet vroeg genoeg bij kunt zijn als er bezuinigingen op komst zijn. Dat is een goede zaak.
Er werden goede verhalen gehouden en velen hadden hun inbreng voor de raadsleden op papier gezet. Dat is het meest effectief.
We hebben gevraagd om alle mensen, die de moeite nemen om de vergadering bij te wonen ook een verslag te sturen. Het zou goed zijn als ze ook de ingediende verhalen van de andere instellingen toegestuurd krijgen. Dan kan er inzicht ontstaan in de problemen waar de gemeente mee worstelt.
Bezuinigingen
Zijn de bezuinigingen wel allemaal nodig? Ja, er is helaas niet aan te ontkomen. De tekorten zijn te groot om via extra gemeentelijke belastingen op te vangen. Het lijstje van het college bevat in totaal 3,36 miljoen minder uitgaven. En dat per jaar. Het paarse kabinet heeft taken overgeheveld naar de gemeenten met onvoldoende geld erbij. Daarnaast is er ook nog eens extra bezuinigd op het geld voor de gemeenten. De gemeenten betalen het succes van het poldermodel.
Zoals we in vorige fractieberichten al duidelijk maakten, hebben we grote bezwaren tegen de procedure die het college volgt. Wij vinden dat de politiek eerst had moeten praten over de keuzes op hoofdlijnen en dat het college te lang heeft gewacht. Verschillende keren hebben we gezegd dat we tegen een kaasschaafmethode zijn, waarbij iedereen een evenredig deel inlevert.
Het college heeft de 3 sectoren (algemeen bestuur, wonen en werken, welzijn) elk een "taakstellende bezuiniging" opgelegd, waarvoor de ambtenaren vervolgens met voorstellen moesten komen. We hebben meermaals gevraagd welke uitgangspunten de ambtenaren hadden meegekregen, maar in feite hebben ze zelf de keuzes gemaakt en die liggen nu voor ons om te beoordelen. Ook de ambtenaren hebben hun opdracht voor een deel weer als opdracht naar de verschillende instellingen doorvertaald. Zo moet de muziekschool 70.000,- inleveren, maar niet duidelijk is hoe dat moet en wat het gevolg is. Als de tarieven voor de muzieklessen omhoog gaan, wil dat bijvoorbeeld nog niet zeggen dat er meer geld binnenkomt. Misschien schrikt het wel zo af dat er minder deelnemers komen en dan lost het niets op. De gemeenteraad moet nu beslissen over bezuinigingen waar ze de gevolgen nog niet van kent. Pas daarna zullen de reacties van de instellingen en verenigingen bekeken worden. Eventueel worden dan de bezuinigingen aangepast.
We hebben er eerder op aangedrongen dat het college de bezuinigingen voor de verkiezingen duidelijk zou maken. Het zou raar zijn als de politieke partijen voor de verkiezingen hun wensen presenteren en dat er dan na de verkiezingen alleen bezuinigingen tevoorschijn komen.
De voorstellen van het college liggen er nu. Er is geen reden om daarover ook halsoverkop te beslissen. Als je dat voor de verkiezingen doet, dan maakt het voor de bezuinigingen ook niet meer uit waar je op stemt. De beslissingen kunnen wat ons betreft best na de verkiezingen. Dan kan er tenminste iets terechtkomen van de inspraak.
Dat geldt met name voor de bezuiniging van 1,4 miljoen op de sector welzijn, waarvan de gevolgen nog onduidelijk zijn. We hebben voorgesteld om deze er nu uit te halen en in juni bij de meerjarenbegroting hierover te beslissen.
Het is van belang dat er goed gekeken wordt wat de effecten van lagere subsidies zijn. In plaats van de kaasschaaf is het beter om te kiezen. Je doet iets goed of je doet iets niet. Dat kan hard zijn, maar het is wel eerlijk en helder. De subsidie voor Technica 10 halveren betekent een aanstelling van 4 uur voor de leidster i.p.v. 8 uur. Zo’n baan is voor niemand meer aantrekkelijk. Dan kun je net zo goed ophouden. Overigens vinden wij dat Technica 10 op een andere manier moet worden ingepast.
Als we door het college gedwongen worden nu een keuze te maken dan kunnen we haast niet anders dan de nieuwbouw van de Gruitpoort uitstellen en het geld voor een filiaal van de bibliotheek in de Huet schrappen. Dat maakt ruimte vrij om niet de hele sector welzijn de nek om te draaien. Dan kan er iets van de herijkingsdiscussie terechtkomen. We vinden dat er straks ook nog geld nodig is voor integraal jeugdbeleid en lokaal onderwijsbeleid. Ook een goede huisvesting van de nieuwe VBO-school heeft van ons prioriteit. Bovendien komt er in maart een notitie over de veemarkt en een notitie over fondsen en reserves. Die informatie kunnen we in juni meenemen bij de voorstellen.
Gezien de zeer verdeelde reacties van de politieke partijen zal er waarschijnlijk niet veel veranderen als het voorstel voor de bezuinigingen nu in stemming zou komen.
De PvdA merkte op dat het anti-armoede-beleid en de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen buiten de bezuinigingen is gebleven en vindt dat het belangrijkst.
D66 heeft opnieuw ingebracht dat 4 organisaties (Amphion, Gruitpoort, bibliotheek en muziekschool) meer samen moeten werken, ook in de gebouwen.
De VVD bracht enkele kleine wijzigingen aan. Zij zijn bijvoorbeeld tegen een jongerencentrum.
Het CDA stemde deze zomer tegen het amendement in de gemeenteraad om de verbouw van het stadhuis te schrappen en het geld aan andere zaken te besteden. Ze vindt dat ze daarom nu over dat geld kan beschikken en kwam met alternatieve besteding ervan. Er ligt echter al een raadsbesluit. Dan zouden wij ook weer kunnen beginnen over het goedkoper aanleggen van de Vlijtstraat waar 5 à 6 miljoen te verdienen is.
Vier jaar geleden is besloten tot herijken van de subsidies.
Zes jaar geleden is besloten tot nieuwbouw v/d Gruitpoort.
Twee jaar geleden zaten er bezuinigingen aan te komen.
En nu zouden we in enkele weken alles moeten beslissen. Dat lijkt ons niet verstandig.
De Gruitpoort
De nieuwbouw van de Gruitpoort blijkt 1,2 miljoen duurder te worden en dan wordt het gebouw ook nog kleiner. Totale kosten zijn nu geraamd op 6,4 miljoen. Het extra geld is o.a. nodig omdat het gebouw boven op de vroegere gracht komt te staan. Dat vraagt een zwaardere fundering.
Gezien de bezuinigingen zijn we misschien wel genoodzaakt om andere mogelijkheden te bekijken. Naast het tijdelijke gebouw aan de Van Nispenstraat zou voor de cursussen wellicht gebruik gemaakt kunnen worden van Wijkcentrum Noord. Daar zijn vrijwel geen activiteiten meer. De peuterspeelzaal kan naar een leegstaand schoollokaal. We zullen zuinig moeten worden.
Veemarkt
De omzet van de veemarkt loopt verder terug. De gemeente moet de laatste jaren al geld bijpassen. De veemarkt raakt uit de tijd. De vraag is of sluiting op dit moment goedkoper is dan doorgaan. Veel investeringen zijn nog lang niet afbetaald. Dat bepaalt misschien wel de tekorten.