Werd de fractie van GroenLinks in 2006 toen we de demografische ontwikkeling van onze regio aan de orde stelden nog uitgelachen, nu enkele jaren later wordt de waarheid omtrent de “krimp” duidelijk. Riepen de sceptici toen nog “krimp is een kans”, inmiddels is gebleken dat dat het met de krimp waarschijnlijk harder gaat dan was voorzien.

Zo is onze buurgemeente Bronckhorst de ontkenningsfase al voorbij. In hun toekomstvisie Blijvend Bronckhorst staan een aantal ambities en maatregelen. Hun woningbehoefte veranderd; er komen relatief meer ouderen, dus er is behoeft aan levenloopbestendige woningen. Om de kwaliteit van de dorpen en het landschap op peil te houden valt hun keuze voor eventuele nieuwbouw eerder op inbreiding en vervanging dan op uitbreiding. Werkgelegenheid wordt vooral ontwikkeld in de sectoren zorg/wellnes en toerisme en cultuur, passend bij het karakter van de Achterhoek, met als trefwoorden rust, ruimte en onthaasting. Wat deze krimp uiteindelijk de gemeente Bronckhorst gaat kosten hebben ze nog niet in beeld. Minder bouwen, meer zorg door vergrijzing, minder paspoorten uitgeven, minder leges, minder gebruik van voorzieningen die in exploitatie even duur blijven, het is breed over het totale terrein van de gemeente oftewel het is op dit moment nog niet goed te overzien aldus de gemeente Bronckhorst. Eerlijk gezegd een rampscenario: de mensen trekken weg, huizen komen leeg te staan en zijn niet meer te verhuren of te verkopen. De waarde van onroerend goed daalt, gemeentelijke belastinginkomsten nemen af en het wordt moeilijker om bibliotheek, cultuurcentrum of zwembad open te houden. Winkels gaan dicht en als gevolg van het dalende voorzieningenniveau houden nog meer inwoners het voor gezien. Voorts is nu al bekend dat de scholen over een aantal jaren zo’n twintig procent minder leerlingen krijgen. Nu zult u zeggen, dit gaat over het platteland, wij zijn toch een centrumgemeente, het zal wel meevallen. De demografische ontwikkeling houdt echter niet bij de gemeente grenzen op. In deze ontwikkeling is Doetinchem gewoon een groot dorp. Bij de eerste informatie over de komende bezuinigingen, kregen we te horen dat de krimp onze gemeente minimaal 5 miljoen euro structureel per jaar gaat kosten. We hebben precies de zelfde plannen om de krimp tegen te gaan als de ons omringende gemeentes, maar ook voor zorg/wellnes, toerisme en cultuur is er een grens aan zowel de vraag als het aanbod. Wat doen we dan. We gaan samenwerken op regionaal niveau, omdat anders iedereen elkaar beconcurreert en langs elkaar heen werkt. Op zichzelf een logische gedachte, maar in de praktijk werkt het anders, praat mee in de stuurgroep maar intussen gaan we door met onze eigen plannen.
Op een symposium afgelopen week zei Jos van Kemenade dat meer directe vormen van democratie meer perspectief bieden dan structurele hervormingen. Volgens hoogleraar Roel in ’t Veld is meer zeggenschap van burgers de uitweg bij uitstek. In ’t Veld hekelde dat de politiek de burger vooral als klant en kiezer ziet. Hij betoogde dat de verhouding tussen burgers en politiek opnieuw doordacht moet worden. ‘In de politiek gaat het alleen nog maar over verdelen, terwijl in de samenleving mensen het hebben over hoe ze meerwaarde voor elkaar kunnen hebben. De mens als burger en als creatief wezen dat vorm geeft aan de samenleving komt in de knel te zitten. Dat er bovendien in dertig jaar tijd niets gebeurd is met pleidooien voor een meer participatieve democratie, moet toch te denken geven.’
Volgens publicist en cultuurcriticus Paul Kuypers in de Helling van zomer 2010 is “Krimp een zegen, want het doorbreekt het vooruitgangsdenken in het bestuur. Politici zouden veel meer moeten nadenken over een nieuwe bestuursfilosofie, Kuypers pleit voor meer passiviteit. In onze huidige bestuurscultuur is krimp iets onverdraaglijks. Daarom wordt het vaak als vooruitgang gepresenteerd. ‘Krimp als kans’ is de titel van menig lokaal rapport. De fixatie op groei en expansie heeft volgens hem te maken met een opvatting van besturen zoals die zich breed in Europa ontwikkeld heeft. Besturen heeft een eigen rationaliteit, die te maken heeft met doelen, ambities, technologie en logistieke overwegingen. Besturen betekent: constateren dat er leegloop is, dat er werkloosheid dreigt, en vervolgens iets doen, want het algemeen belang moet worden gediend. Maar de discussie over de vraag of je wel wat moet doen en hoe dit soort activiteiten passen in een omgeving, wat de betekenis ervan kan zijn en voor wie: die discussie wordt niet gevoerd. Kuypers constateert dan ook dat er een diepe kloof is ontstaan tussen inhoud en vorm, tussen bestuur en de zaken zelf. De afstand tussen beleid en uitvoering is er maar dat is niet het probleem. Het kwaad schuilt in de voorstelling die politiek en bestuur van de werkelijkheid maken, in wat ze als de materie van bestuurlijk en politiek handelen beschouwen. Kuypers advies “Denk na en lees”. De linkse beweging is ontstaan omdat arbeiders ‘s nachts boeken lazen, maar nu lezen politici nauwelijks meer. Als een bestuurder romans en filosofie leest en niet alleen beleidsstukken en rapporten, wordt deze scheef aangekeken, zijn/haar horizon wordt daardoor enorm versmald.
Wat heb ik gedaan. Ben veel gaan lezen (weinig beleidsstukken) en gaan nadenken. Heb nu al de eerste rationele projecten op een rij staan voor onze gemeente:
Leg geen oostelijke randweg aan. Hierdoor gaan de auto’s te snel de gemeente uit en krijgen die mensen de kans om in onze buurgemeente te wonen. Nee zorg voor opstoppingen ed. hierdoor gaan deze mensen verhuizen naar Doetinchem, komen dus hier wonen! Al het regionale geld voor de “verbetering” van de A18 gaat naar spoorverdubbeling Arnhem / Winterswijk (provincie denk  eens na!).
Inbreiding (bouwen in en om de schil) door deze inwoners houdt je je voorzieningen op peil en mogelijk ook je scholen in Doetinchem. Wijzig de plannen in Wijnbergen en andere grote bouwlocaties in een natuur/recreatie gebied, een extra groene long. Ga je daar wel bouwen dan kan het alleen maar door het leger als oefendorp gebruikt worden.
Het RBT (regionaal industrieterrein A18) een ecologisch industrie en energiepark, als het er dan toch moet komen.
Voorlopig zijn we nog niet klaar met het lezen en nadenken over de krimp, we zullen niet nalaten om daar waar mogelijk over dit onderwerp te schrijven en onze mening te verkondigen.
Maar eerlijk gezegd is niet goed om als politicus met voorstellen te komen, ik had moeten blijven nadenken, passief toezien en de burger aan het woord moeten laten. Daarom daag ik u uit (de misschien weinige) lezers van dit stukje om met voorstellen te komen. Stuur ze gewoon naar ons mailadres, wij zullen ze als reactie plaatsen als u dat wilt.