Inleiding
Groene schoolpleinen brengen kinderen heel veel voordelen: contact met de natuur, rust, een avontuurlijke speelplek. Er zijn heel veel redenen om te pleiten voor een groen schoolplein.
De Partij van de Dieren diende in maart 2013 in de kamer een motie in voor groene schoolpleinen. De minister heeft opdracht gekregen om met gemeenten in gesprek te gaan om dit onderwerp te stimuleren. Dit is de reden voor dit initiatiefvoorstel. Via contacten met de basisscholen is opgemerkt dat scholen belangstelling hebben voor het opzetten van school- moestuinen, maar dat dit niet gemakkelijk te initiëren is. Dit omdat de financiële middelen niet aanwezig zijn, de kennis niet voldoende is om het te realiseren of omdat er veel tijd in gaat zitten om alles te organiseren.
Overwegingen
* dat de gemeente Doetinchem verantwoordelijk is voor een veilige en gezonde schoolomgeving;
* dat groene, avontuurlijke schoolpleinen met onder andere bomen, hagen, bloemperken en groene gevelbedekking ervoor kunnen zorgen dat:
o kinderen meer in contact komen met de natuur;
o zij kunnen spelen met natuurlijke elementen (diertjes zoeken, blaadjes plukken, met takken sjouwen of bloemen bewonderen)
o kinderen elke dag de kans op een natuurbeleving geboden wordt;
* dat een groen, avontuurlijk schoolplein creativiteit, rust, ontdekking en beleving samenbrengt;
* dat een groen, avontuurlijk schoolplein bijdraagt aan het behoud van soorten planten en dieren, de biodiversiteit, in de bebouwde omgeving;
* dat kinderen, ouders en buurt mee kunnen doen aan de aanleg en beheer van groene, avontuurlijke schoolpleinen;
* dat kinderen in een groene omgeving gezonder worden en minder gezondheidsklachten en ziektes hebben, zoals astma;
Uitwerking
Wij willen graag dat bij de eerstvolgende (nieuwe) scholenbouw in de wijk Oversteegen en Gaanderen wordt begonnen met het vergroenen van de schoolpleinen. Concreet komt er op neer dat er een verantwoordelijk ambtenaar (gedeeltelijk) voor vrij willen maken die samen met de scholen, wijk/dorpsraden, wijkbewoners en scholen van het voortgezet onderwijs (AOC) zich inzetten voor het vergroenen van een schoolplein(en). Het is onze verwachting dat hier niet een hele fte nodig zal zijn. Voor het onderhoud stellen wij voor of het AOC (stageproject) hier een rol kan vervullen.
Invulling
In de gemeente Rotterdam zijn verscheidene groene schoolpleinen gerealiseerd. Hiervoor is een stappenplan gemaakt “Hoe creëer ik een Groen schoolplein”. Dit stappenplan kan de gemeente en de scholen helpen bij de voorbereiding van het groene schoolplein.
Voor verdere informatie over dit onderwerp zie bijgaand rapport Groene Schoolpleinen, een wetenschappelijk onderzoek naar de effecten voor basisschoolleerlingen, van Vrije Universiteit Amsterdam, Hoge School Leiden en de stichting Veldwerk Nederland. Integratie mogelijk andere projecten/toepassingen zoals Makkelijke Moestuin, Pluktuin.
Beleid
Het is de bedoeling dat de plannen voor de groene schoolpleinen integraal in het beleid worden opgenomen.
Hierbij kan gedacht worden aan:
- Veilige routes naar de schoolpleinen. Hierbij kan een relatie gelegd worden met de
speellinten en verkeersveiligheid rondom scholen
- Het opzetten van kindcentra. De school is veel langer open en het groene schoolplein wordt intensiever gebruikt
- Compensatie van gekapte bomen. Als er bomen in onze gemeente gekapt worden kunnen deze op de schoolpleinen worden gecompenseerd
- Relatie met natuurlijk spelen. Gesnoeide wilgentakken, boomstammen, overgebleven zand en modder, stenen enz. kunnen gebruikt worden voor een spannend groen schoolplein
- Het regelen van de verantwoordelijkheid en het eigendom van het plein.
Veiligheidsinspectie, moet hierin worden meegenomen
- Nieuw te bouwen scholen of pleinen die herbestraat moeten worden kunnen direct in de juiste vorm worden aangelegd.
- Sluit aan bij de wensen van de buurt ten behoeve van moestuinen en openbaar groen. Sluit aan bij de “mooie” en “lelijke” plekken van een schoolplein
- Het onderhoud en het beheer opnemen in de reguliere taken van de gemeente, (Wijkwerk Nieuwe Stijl) rekening houdend met de wensen van de scholen en de wijk
- Aansluiten bij leefbaarheidacties die wijkbewoners/raden en woningbouwcorporaties van plan zijn te doen.
Financiën
Doordat er een koppeling gemaakt kan worden met andere beleidspijlers (het 3000 bomen plan, bomenkap compensatie, relatie leggen met Natuurlijk Spelen, speelbeleid en Pluktuin) verwachten wij als indieners dat dit de kosten enigszins kan drukken. Het AOC zou een bijdrage kunnen leveren in het leveren van planten en zaadjes. Als de (hoge)scholen voor de planvorming ingezet worden, zitten hier ook geen verdere kosten aan. Er kan ook nog verder gezocht worden naar meer mogelijkheden tot samenwerking, bijvoorbeeld tuincentra, wijkbewoners en wijkpanels/raden. Ook moet niet vergeten worden dat we een duidelijke inbreng van de scholen zelf verwachten. In de praktijk zullen schoolteams en ouders ook gemotiveerd worden om zelf planten en eetbaar groen aan te leveren.
Wij gaan er van uit dat met een budget van 10.000 euro de ambtelijke ondersteuning voor de eerste opzet geregeld is. Voor het vergroenen van de schoolpleinen schatten we in dat we met 10.000 euro per jaar/school een heel eind komen. Voorts kan er gebruik gemaakt worden van diverse subsidiemogelijkheden (Rijk, Provincie, Jantje Beton, fonds Zabawas, Fortis Fonds, Naoberfonds).
Verwijzingen/ toelichting
* Motie Ouwehand: maak schoolpleinen en speelplaatsen groener, kamerstuk 32793 motie nr. 77, zie www.partijvoordedieren.nl/tweedekamer/moties/i/1446 Status: aangenomen. Voor: PvdA, CDA, SP, D66, GL, CU, PvdD. Tegen: VVD, PVV, SGP
* Groene Schoolpleinen, een wetenschappelijk onderzoek naar de effecten voor basisschoolleerlingen, door Dr. Jolanda Maas, Rebekah L. Tauritz, MSc, Arianne van der Wal, MSc, Dr. Dieuwke Hovinga van Vrije Universiteit Amsterdam, Hogeschool Leiden en Stichting Veldwerk Nederland.
* Makkelijke Moestuin, winnaar van de “Puk van de Pettefletprijs” 2013 van de gezamenlijke Nederlandse Natuurfederaties, zie www.makkelijkemoestuin.nl
* Pluktuin
Er zijn veel economische voordelen verbonden aan een langere levensduur van bomen en aanleg van een stedelijk bosgebied. Naast de economische voordelen, dragen bomen en landschapsgebieden ook bij aan de levenskwaliteit van de burgers. Een fruittuin of eetbaar tuin biedt de stad sociale en milieu voordelen en draagt bij tot een duurzamer en leefbaarder omgeving. Het creëren van fruittuin of eetbare tuinen in Doetinchem die voor iedereen toegankelijk is. De visie van fruittuin/eetbaar tuin is, een aanpak die innovatief en realistisch is. En die stad, land en tuinbouw verbindt. Het brengt de natuur dichterbij de leefomgeving van mensen. Voor zowel jong als oud. Wat is een fruittuin of eetbare tuin? Hieronder kunnen we verstaan een tamme kastanje boom, hazelnoten, walnoten, bessenstruiken en dergelijke, want dit soort bomen zijn duurzaam en hebben minder onderhoud nodig.
* Hoe creëer ik een “Groen Schoolplein”? een stappenplan voor scholen en ouders, zie www.nme.nl/sites/files/u6/Publicaties/stappenplan_groene_schoolpleinen_…